Palenie papierosów pozostaje jednym z głównych uzależnień Polaków. Pomimo szkodliwości tego nawyku po nikotynę sięgają nawet młodzi ludzie. Uzależnienie może przybierać postać fizycznego lub psychicznego przyzwyczajenia. Na czym polega każde z nich?
Uzależnienie psychiczne i metody leczenia
Psychiczne uzależnienie od palenia ma związek z układem nerwowym oraz psychiką palacza. Osoba sięgająca po papierosy odczuwa taką konieczność, gdyż potrzebuje uzupełnienia poziomu nikotyny w swojej krwi. Z czasem palacz wypracowuje coraz wyższe progi tolerancji na nikotynę, a do osiągnięcia danego poziomu pobudzenia lub koncentracji musi zapalić papierosa. W efekcie palenia dochodzi do pobudzenia receptorów nikotynowych, co w dłuższej perspektywie czasu przynosi działanie uzależniające. Należy jednocześnie podkreślić, że zbyt długie wstrzymywanie się przed zapaleniem powoduje objawy odstawienia, dlatego nie tak łatwo skończyć z problematycznym nawykiem. Oprócz głodu nikotynowego do oznak odstawienia należy irytacja, rozdrażnienie, a nawet bezsenność.
Uzależnienie psychiczne można zwalczyć na kilka sposobów. Wysoką skuteczność wykazuje zwłaszcza stopniowe wygaszanie receptorów nikotynowych poprzez wykorzystywanie nikotyny w leczeniu uzależnienia. Nawyk można zwalczyć m.in. stosując Desmoxan, czyli preparat zawierający w swoim składzie nikotynę. Środek pozwala systematycznie zmniejszać ilość substancji uzależniającej dostarczanej do organizmu, ograniczając tym samym jej obecność w ciele palacza. Rzucanie palenia trwa w tym wypadku pewien czas, jednak pozwala uniknąć reakcji charakterystycznych dla odstawienia. Z czasem palacz odczuwa coraz mniejszą lub całkowity brak ochoty na papierosa.
Na czym polega fizyczne uzależnienie od nikotyny?
Fizyczne uzależnienie od nikotyny ma związek z zachowaniami typowymi dla osób palących. Początkowa nauka palenia przekształca się bowiem w nawyk, z którym ciężko skończyć. Ten typ uzależnienia objawia się między innymi poprzez:
- rutynowe wychodzenie na papierosa co godzinę,
- nawyk związany z przykładaniem papierosa do ust, co powoduje chęć zapalenia,
- chęć redukcji stresu i napięcia,
- palenie w towarzystwie, na imprezach i spacerze, czyli okolicznościach zwykle towarzyszących paleniu.
Osoba, która początkowo paliła okazjonalnie, z czasem wypracowuje u siebie nawyk sięgania po papierosa. Fizyczne uzależnienie od nikotyny ma związek z postępowaniem palacza, dlatego zamiennie nazywa się je behawioralnym. Jakie kroki podjąć, by skutecznie rzucić palenie?
Rutynowe czynności, które odciągną od uzależnienia
Uzależnienie od nikotyny zwalczyć można na kilka sposobów. Poza stosowaniem preparatów zawierających nikotynę, pomóc mogą proste nawyki i czynności zmniejszające chęć na papierosa. Często palenie odbywa się w przerwie od pracy lub w towarzystwie. Zamiast wychodzić na kolejne papierosy, lepiej zmniejszyć ich ilość i zastąpić zdrowymi przekąskami zagryzanymi w wolnym czasie. Innym sposobem jest zredukowanie bodźców wyzwalających chęć na papierosa. Zmiana kawy na herbatę lub unikanie skupisk palaczy na imprezach przyczyni się do zmiany własnych nawyków.
Uzależnienie od nikotyny może mieć charakter fizyczny i psychiczny. W obu przypadkach walka z nawykami wymaga czasu i stopniowej zmiany swojej rutyny. Pomoc w wyjściu z uzależnienia znaleźć można m.in. w aptekach, gdzie dostępne są preparaty zawierające nikotynę i pozwalające zmniejszyć chęć na papierosa.
